ในสมัยกรุงศีอยุธยาเป็นต้นมา ปรากฎว่า มีอาจารย์ผู้เชี่ยวชาญทางไสยศาสตร์เกิดขึ้นมามากมาย เนื่องจากชายไทยในสมัยก่อนต้องมีวิชาอาคมติดตัว เพื่อช่วยป้องบ้านเมืองในยามศึกสงครามเรียกว่า "เป็นคนมีวิชา" เช่นการใช้วิชาแต่งทัพในสมัยโบราณ เพื่อเสริมสร้างขวัญและกำลังใจในยามออกศึก ดังมีปรากฎในตพราพิชัยสงครามหรือในในสมุดข่อยใบลานต่างๆ
กุมารทอง เป็นเครื่องรางของขลังประเภทหนึ่งที่คนไทยรู้จักกันมาช้านาน มีอิทธิคุณมากมายหลายด้าน นิยมใช้เพื่อปกป้องคุ้มครองและใช้โชคลาภแก่ผู้เป็นเจ้าของ เช่น ทำมาค้าขายดี มีทรัพย์จากการเสี่ยงโชค เป็นเสน่ห์มหานิยม เตือนภัย ช่วยเฝ้าบ้านและป้องกันขโมย เป็นต้น ไสยศาสตร์ในสายวิชา "วิญญาณศาสตร์" ซึ่งผู้สร้างจะต้องมีจิตใจกล้าแข็ง ต้องสำเร็จวิชา "นิพพานสูตร" คือมีอำนาจจิตที่สามารถควบคุมภูตผีปีศาจได้สิ่งเหล่านี้เกิดจากการฝึกฝนร่ำเรียนหรือถ่ายทอดสืบต่อกันมาจากครูบาอาจารย์ แต่ใช่ว่าจะเรียนสำเร็จกันง่ายๆทุกคนไป
การสร้างกุมารทองมีมาตั้งแต่กรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานีรัชสมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 ระหว่าง พ.ศ.2034-2072 โดยแม่ทัพเอกที่มีบรรดาศักดิ์เป็นพระสุรินทร์ฤาชัย หรือขุนแผน ศิษย์เอกของอาจารย์คง วัดแค ปรมาจารย์ด้านไสยศาสตร์ในสมัยอยุธยา ดังมีบันทึกไว้ในวรรณคดีไทยเรื่องขุนช้าง-ขุนแผน ที่แต่งขึ้นจากเค้าโครงเรื่องจริงในสมัยนั้น
หลักฐานดังกล่าวนี้เป็นไสยเวทย์วิชาการสร้างกุมารทองในตำนานขุนช้างขุนแผน วรรณคดีที่ถ่ายทอดวัฒนธรรมความเป็นอยู่ของคนไทยในสมัยนั้นได้อย่างลึกซึ้งหลายแง่มุม